Für Dysphagie-Therapie.info ist dieses Video entstanden. Es zeigt alle Muskeln und Muskelgruppen, die am Schlucken beteiligt sind. Dazu deren Ursprung, Nerv und Funktion.
Wem die Animation zu schnell ist, der kann in den folgenden Tabellen nachzählen.
Gesichtsmuskulatur
Tabelle 1: Die Gesichtsmuskulatur und deren Funktion in der oralen Phase, mit innervierenden Hirnnerven.
Muskel
Funktion
Hirnnerv
Nervenkern
Gesichtsmuskulatur
M. levator labii superioris
M. levator labii superioris alaeque nasi
M. zygomaticus major
M. zygomaticus minor
M. risorius
M. depressor labii inferioris
M. depressor anguli oris
M. orbicularis oris
Lippenbewegung,
Lippenschluss
N. facialis (VII)
Nucleus nervi facialis
(liegt in der Pons)
M. buccinator
Wangentonisierung
Platysma
Kieferöffnung
Kaumuskulatur
M. temporalis
Kieferschluss
N. trigeminus (V)
Nucleus motorius nervi trigemini
(liegt in der Pons)
M. masseter
Kauen
M. pterygoideus medialis
Kauen
M. pterygoideus lateralis
Kieferöffnung
Zungenmuskulatur
Tabelle 2: Die Zungenmuskulatur und deren Funktion in der oralen Phase, mit innervierenden Hirnnerven.
Muskel
Funktion
Hirnnerv
Nervenkern
innere Zungenmuskulatur
M. palatoglossus
Zieht Gaumensegel in Richtung Zunge
Plexus pharyngeus (IX, X)
Nucleus ambiguus
(liegt in der Medulla oblongata)
M. genioglossus
Zieht Zunge nach vorn unten
N. hypoglossus (XII)
Nucleus nervi hypoglossi
(liegt in der Medulla oblongata)
M. styloglossus
Zieht Zunge nach hinten oben
M. hyoglossus
Zieht Zunge nach hinten unten,
hebt das Zungenbein
äußere Zungenmuskulatur
M. longitudinalis superior
und inferior linguae
Verkürzung der Zunge
M. transversus linguae
Verschmälerung der Zunge
M. verticalis linguae
Abflachung der Zunge
Pharyngeale Muskulatur
Tabelle 3: Die Muskelgruppen und deren Funktion in der pharyngealen Phase, mit innervierenden Hirnnerven.
Muskel
Funktion
Hirnnerv
Nervenkern
M. mylohyoideus
Hyoid-Larynx-Elevation
N. trigeminus (V)
Nucleus motorius nervi trigemini
(liegt in der Pons)
M. digastricus anterior
M. geniohyoideus
N. hypoglossus (XII)
Nucleus nervi hypoglossi
(liegt in der Medulla oblongata)
M. hyoglossus
M. tensor veli palatini
Abdichtung Nasopharynx
N. trigeminus (V)
Nucleus motorius nervi trigemini
(liegt in der Pons)
M. levator veli palatini
Plexus pharyngeus (IX, X)
Nucleus ambiguus
(Medulla oblongata)
M. uvulae
M. styloglossus
Abdichtung Pharynxeingang, Bolustransport
N. hypoglossus (XII)
Nucleus nervi hypoglossi
(Medulla oblongata)
M. salpingopharyngeus
Plexus pharyngeus (IX, X)
Nucleus ambiguus
(Medulla oblongata)
M. palatoglossus
M. palatopharyngeus
M. stylopharyngeus
M. stylohyoideus
Abdichtung Pharynxeingang,
Zungenbeinhebung
N. facialis (VII)
Nucleus nervi facialis
(Pons)
M. digastricus posterior
M. constrictor pharyngis superior
Bildung des Passavantschen Wulstes,
Bolustransport
Plexus pharyngeus (IX, X)
Nucleus ambiguus
(Medulla oblongata)
M. thyreohyoideus
Hyoid- bzw. Larynxsenkung
(M. thyrohoideus: Hyoid- senker, Larynxheber;
regelt Abstand zwischen Hyoid und Larynx)
Ansa cervicalis (XII, Wurzeln C1-C3)
Nucleus nervi hypoglossi und Motoneurone des Halsmarks
(C1-C3)